فردوسی نامه

وبلاگی در ارتباط با حکیم فردوسی و شاهنامه

وبلاگی در ارتباط با حکیم فردوسی و شاهنامه

فردوسی نامه
بایگانی
آخرین نظرات

۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «فردوسی اهل سنت نیست» ثبت شده است

فردوسی شیعه است(10)

دکتر حسن انوری( استاد برجسته زبان و ادبیات فارسی) و دکتر جعفر شعار ( پژوهشگر ادبی، مصحح و استاد زبان و ادبیات فارسی) :

فردوسی مسلمان، شیعه، معتزلی و دوستدار خاندان پیغمبر و علی (علیه السلام) بود و راه رهایی و رستگاری را در دین و دانش می جسته است.

غمنامه رستم و سهراب، نشر قطره، تهران، 1375، ص15

فردوسی شیعه است(8)

دکتر احمد علی رجایی بخارایی نویسنده، محقق، شاعر، مصحح و شاهنامه پژوه در مقاله ایی که در آن به مذهب فردوسی پرداخته است چنین می نویسد‌
با توجه به دلایلی که با استناد به اشعار خود فردوسی بدست داده شد در شیعی بودن استاد طوس تردیدی نمی‌توان داشت و چون همه تذکر نویسان و محققان نیز خلاف این ادعائی نکرده اند دراز کشیدن سخن با ذکر اقوال آنان نیازی نیست و شاید تنها قول نظامی عروضی در چهار مقاله که تشیع فردوسی را علت سعایت درباریان و محروم ماندن او از صله محمود می داند و اینکه هم بدین سبب رها نکرده اند که جنازه او در گورستان مسلمانان گذاشته شود و هم اکنون نیز قبر آن مرد بزرگ، جداگانه در باغی قرار دارد برای اقناع ضمیر هر پژوهنده ای درباره مذهب فردوسی کافی باشد.
مذهب فردوسی، مندرج در نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز، دوره 11، شماره 49 ، خرداد 1343، صفحه 113

فردوسی شیعه است(۷)

دکتر محمد جعفر یاحقی پژوهشگر، نویسنده و استاد زبان و ادبیات فارسی:
فردوسی از نظر فردی مردی بود خردمند و شیعه مذهب
از پاژ تا دروازه زران، انتشارات سخن، تهران 1388، ص46

ابیات جعلی مدح خلفای سه گانه در شاهنامه(۱)

دکتر عباس زریاب خویی مورخ، ادیب، نویسنده، نسخه شناس و مترجم ایرانی:
در فصل ستایش پیغمبر چهار بیت درباره خلفای راشدین الحاق شده است و الحاقی بودن آن در بررسی متن بسیار واضح ا‌ست زیرا ابیات 92 تا 96 چنین است
چو خواهی که یابی ز هر بد رها
سر اندر نیاری به دام بلا
بُوی در دو گیتی ز بد رستگار
نکوکار گردی به هر دو سرای
به گفتار پیغمبرت راه جوی
دل از تیرگی ها بدین آب شوی
چه گفت آن خداوند تنزیل و وحی
خداوند امر و خداوند نهی
که من شارسانم علیم در است
درست این سخن قول پیغمبر است
بیت 96 (دو مصرع آخر) به نحو منطقی دنبال بیت95 است و اشاره به حدیث معروف أنا مدینة العلم و عَلیٌّ بابُها است اما یکی از کاتبان، که اهل سنت بوده، نخواسته است این قسمت از شاهنامه بی ستایش خلفای سه گانه باشد و چهار بیت به میان این دو بیت افزوده است که ناسازگار بودن آن با قبل و بعد آشکار است
بعضی‌ها خواسته اند شیعه بودن فردوسی را با ستایش خلفای سه گانه چنین سازگار کنند که فردوسی را شیعه زیدی بدانند اما فراموش کرده اند که طوایف و فِرَق مختلف زیدی فقط ابوبکر و عمر را قبول داشته اند نه عثمان را، بنابراین ستایش عثمان از یک شیعه زیدی درست نیست و چنان که گفتیم، هر چهار بیت بی گمان الحاقی است

نگاهی تازه به مقدمه شاهنامه، مندرج در تن پهلوان و روان خردمند، ویراسته شاهرخ مسکوب، انتشارات طرح نو، تهران 1381،ص 27

فردوسی سنّی نیست

آنچه که از سخنان حکیم فردوسی در باب دین و مذهبش از متن شاهنامه و هجونامه منسوب به او و نیز سخنان سایر منابع از قبیل مورخین و تذکره نویسان فهمیده می شود، مسلمانی و شیعه بودن اوست و در مورد تسنن فردوسی منبع و کتابی در میان اهل سنت به آن اشاره نکرده است.
حال عده ایی در زمان معاصر به دنبال اثبات سنی بودن فردوسی هستند. و مهمترین و شاید تنها دلیل آنها بر این مدعایشان، ابیاتی است که در بعضی از نسخ شاهنامه در مدح خلفای سه گانه اهل سنت آمده است. اما جالب است بدانید که این ابیات از ابیات جعلی و الحاقی شاهنامه هستند
با اثبات الحاقی بودن این ابیات دیگر دلیل و مجالی برای بحث پیرامون تسنن فردوسی باقی نمی ماند
کسانی که به دنبال اثبات تسنن حکیم فردوسی بوده اند، به قول استاد علی ابوالحسنی (منذر) خود را به رنج بیهوده افکنده و خودشان نیز به شهرت تشیع فردوسی اعتراف کرده اند.
در این مقدمه فقط به ذکر یک نمونه از سخنان کسانی که به دنبال اثبات سنی بودن حکیم فردوسی بوده است اکتفا می کنیم
یکی از افرادی که تلاش زیادی برای اثبات سنی بودن یا حداقل شیعه زیدی بودن فردوسی کرده است، حافظ محمود شیرانی پژوهشگر و نویسنده اهل هند است، که با وجود تلاش فراوان به ناچار چنین می نویسد :
روایات قدیم او را شیعه می گویند
در شناخت فردوسی، ترجمه شاهد چوهدری، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، تهران 1369، ص161
درباره تسنن فردوسی نه در هیچ کتاب  و نه در میان اهل سنت، روایتی در این مورد دیده نشده است.
همان، ص181
استاد جلال خالقی مطلق ادیب، پژوهشگر و شاهنامه پژوه نامدار ایرانی در مورد حافظ محمود شیرانی چنین می نویسد 
شیرانی فردوسی را اهل تسنن یا شیعه زیدی می داند ولی این دانشمند همانگونه که در مقاله ایی که درباره هجونامه نوشته است، بیشتر در پی اعاده حیثیت از محمود است و در مقاله ای که در مورد مذهب شاعر نوشته است، قصد او بیشتر دفاع از تسنن است. یعنی او با وجود اطلاع گسترده ایی که از شاهنامه داشت در کارش گرفتار تعصب مذهبی و مانند بعضی از پان ترکیست ها، در پِی مهر به محمود (غزنوی‌) بود. همچنان که تعصبات ملی سبب شده است که از قلم برخی از ایرانیان درباره محمود و فردوسی مطالبی نادرست صادر گردد.
نگاهی تازه به زندگی نامه فردوسی، مندرج در نامه ایران باستان، سال ششم، شماره اول و دوم، 1385ش، صفحه 18